Mỗi người đều có nhu cầu về nơi cư trú và có nhiều cách để tạo lập khác nhau như tự xây dựng, mua nhà ở, nhận thừa kế, tặng cho,… Cùng với đó, mật độ dân số nước ta ở các đô thị lớn ở mức rất cao đòi hỏi pháp luật về nhà ở cần quy định chặt chẽ cả về nội dung lẫn hình thức để bảo đảm quyền lợi của các bên, tạo cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp. Vậy trong trường hợp nào, pháp luật cho phép việc mua bán nhà khi không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở?
Căn cứ Điều 118 Luật Nhà ở 2014 quy định về điều kiện của nhà ở khi tham gia giao dịch như sau:
1. Giao dịch về mua bán, cho thuê mua, tặng cho, đổi, thế chấp, góp vốn bằng nhà ở thì nhà ở phải có đủ điều kiện sau đây:
a) Có Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này;
b) Không thuộc diện đang có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về quyền sở hữu; đang trong thời hạn sở hữu nhà ở đối với trường hợp sở hữu nhà ở có thời hạn;
c) Không bị kê biên để thi hành án hoặc không bị kê biên để chấp hành quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
d) Không thuộc diện đã có quyết định thu hồi đất, có thông báo giải tỏa, phá dỡ nhà ở của cơ quan có thẩm quyền.
Các điều kiện quy định tại điểm b và điểm c khoản này không áp dụng đối với trường hợp mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.
2. Giao dịch về nhà ở sau đây thì nhà ở không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận:
a) Mua bán, thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai;
b) Tổ chức thực hiện tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương;
c) Mua bán, thuê mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; mua bán, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở để phục vụ tái định cư không thuộc sở hữu nhà nước; bán nhà ở quy định tại khoản 4 Điều 62 của Luật này;
d) Cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở;
đ) Nhận thừa kế nhà ở;
e) Chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thương mại được xây dựng trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở bao gồm cả trường hợp đã nhận bàn giao nhà ở từ chủ đầu tư nhưng chưa nộp hồ sơ đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đối với nhà ở đó.
=>Như vậy, vẫn có thể mua nhà ở không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nếu nhà ở đó thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 118 Luật Nhà ở 2014.