Chương 2 Nghị định 120/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng; cơ yếu; trong đó, các hành vi vi phạm liên quan đến nghĩa vụ quân sự được quy định cụ thể như sau:
(1) Vi phạm về đăng ký nghĩa vụ quân sự
– Phạt cảnh cáo đối với công dân nam đủ 17 tuổi trong năm thuộc diện phải đăng ký nghĩa vụ quân sự nhưng không đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu;
– Phạt tiền 200.000 đồng – 600.000 đồng đối với:
+ Không đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, trừ trường hợp đã phạt cảnh cáo nêu trên;
+ Không đăng ký bổ sung khi có sự thay đổi: họ tên, địa chỉ nơi ở, nơi làm việc theo quy định;
+ Không thực hiện đăng ký di chuyển trước khi di chuyển nơi cư trú theo quy định;
+ Không thực hiện đăng ký vào ngạch dự bị theo quy định.
(2) Vi phạm về sơ tuyển thực hiện nghĩa vụ quân sự
Phạt tiền 500.000 đồng – 1.000.000 đồng khi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung sơ tuyển ghi trong giấy gọi sơ tuyển thực hiện nghĩa vụ quân sự mà không có lý do chính đáng.
(3) Vi phạm về kiểm tra, khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự
– Phạt tiền 800.000 đồng 1.200.000 đồng khi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm kiểm tra, khám sức khỏe ghi trong giấy gọi kiểm tra, khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự mà không có lý do chính đáng.
– Phạt tiền 2.000.000 đồng – 4.000.000 đồng đối với:
+ Người khám sức khỏe gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự;
+ Đưa tiền hoặc các lợi ích vật chất khác cho cán bộ, nhân viên y tế để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự;
+ Cán bộ, nhân viên y tế cố ý làm sai lệch các yếu tố về sức khỏe của người khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự.
(4) Vi phạm về nhập ngũ
Phạt tiền 1.500.000 đồng – 2.500.000 đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ mà không có lý do chính đáng.
“Lý do chính đáng”, hành vi “gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình” được hướng dẫn bởi Điều 5 và Điều 6 Thông tư 95/2014/TT-BQP
(5) Vi phạm về thực hiện nghĩa vụ quân sự phục vụ tại ngũ
Phạt tiền 3.000.000 đồng – 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi:
+ Đào ngũ khi đang làm nghĩa vụ quân sự phục vụ tại ngũ trong thời bình nhưng chưa gây hậu quả nghiêm trọng;
(Đơn vị quân đội cấp Trung đoàn và tương đương đã gửi giấy thông báo đào ngũ và cắt quân số cho Ủy ban nhân dân cấp xã và cơ quan quân sự cấp huyện)
+ Chứa chấp, bao che quân nhân đào ngũ.
Lưu ý: Đây là mức phạt áp dụng đối với cá nhân, tổ chức có cùng hành vi vi phạm phạt gấp đôi.
Truy cứu trách nhiệm hình sự về vi phạm quy định nghĩa vụ quân sự
Đối với các hành vi không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm sẽ bị xử phạt:
– Cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
– Ngoài ra, công dân có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm nếu vi phạm:
+ Tự gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của mình;
+ Phạm tội trong thời chiến;
+ Lôi kéo người khác phạm tội.
(Căn cứ Điều 332 Bộ luật Hình sự 2015)